आई व्हायचय मला भाग १७

 

ह्यूनर टेस्ट (Huhner Test) अर्थात पोस्टकोईटल टेस्ट (Postcoital Test) - एक महत्वाची वंध्यत्व चाचणी

सारांश :

ह्यूनर टेस्ट ही एक साधी परंतु महत्वाची चाचणी आहे जी स्त्रीच्या गर्भधारणेच्या क्षमतेवर प्रकाश टाकते. स्त्रीच्या ओव्हुलेशनच्या (बीजोत्सर्ग) काळात, दाम्पत्यांनी लैंगिक संबंध ठेवावे लागतात. त्यानंतर ८-१२ तासांच्या आत डॉक्टर स्त्रीच्या ग्रीवामधील (सर्व्हिकल) श्लेष्माचा नमुना घेतात आणि त्याचा सूक्ष्मदर्शकाखाली अभ्यास करतात.

ही चाचणी का करतात?

ही चाचणी पुरुषाच्या शुक्राणूंची गुणवत्ता, हालचाल (मोबिलिटी) आणि स्त्रीच्या गर्भाशयाच्या ग्रीवामधील श्लेष्माची स्थिती तपासण्यासाठी केली जाते. गर्भधारणेसाठी आवश्यक असलेली शुक्राणूंची हालचाल योग्य प्रकारे होत आहे का, हे पाहण्यासाठी ही चाचणी अत्यंत उपयुक्त ठरते.

चाचणी दरम्यान होणारे संभाव्य निष्कर्ष :

1. सामान्य चाचणी: जर शुक्राणूंची संख्या चांगली असेल आणि ते सक्रियपणे श्लेष्मामध्ये पोहत असतील तर ही सकारात्मक चाचणी मानली जाते.

2. असामान्य चाचणी:

   • शुक्राणू मृत असतील.

   • शुक्राणूंची संख्या खूपच कमी असेल.

   • शुक्राणू फक्त थरथरत असतील किंवा पुढे जाण्यास असमर्थ असतील.

शुक्राणू हालचालींवरील प्रभाव:

काही स्त्रियांमध्ये शुक्राणूविरोधी प्रतिपिंडे (Antisperm Antibodies) तयार होतात, जे शुक्राणूंच्या हालचाली रोखू शकतात. जर अशा प्रकारचे निष्कर्ष आढळले तर रक्त तपासणी करून याची पुष्टी केली जाते. जर प्रतिपिंडे आढळले तर IVF (In-Vitro Fertilization) हा सर्वोत्तम उपाय ठरतो.

चाचणीसाठी योग्य वेळ कोणता?

ही चाचणी ओव्हुलेशनच्या सुमारे २४ तासांच्या आत केली जाते. जर चाचणी योग्यवेळी केली गेली नाही तर श्लेष्माची स्थिती शुक्राणूंच्या हालचालीस अनुकूल राहत नाही. त्यामुळे तपासणीचे योग्य वेळेवर नियोजन करणे गरजेचे आहे.

आधुनिक व आयुर्वेदिक दृष्टिकोन:

आधुनिक वैद्यकीय दृष्टिकोन:

• पुरुषाच्या शुक्राणूंची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी अन्नातील झिंक, व्हिटॅमिन C आणि अँटिऑक्सिडंट्सयुक्त पदार्थांचे सेवन उपयुक्त ठरते.

• स्त्रियांसाठी फॉलिक अॅसिडयुक्त आहार ओव्हुलेशन सुधारण्यासाठी मदत करू शकतो.

आयुर्वेदिक दृष्टिकोन:

• शुक्रधातू (Shukra Dhatu) वृद्धिंगत करण्यासाठी गोक्षुर, अश्वगंधा, शतावरी यांसारखी औषधे उपयोगी ठरतात.

• स्त्रियांच्या ग्रीवाश्लेष्माचा पोत सुधारण्यासाठी संतुलित आहार, पंचकर्मातील उत्तरबस्तीसारखी चिकित्सा फायदेशीर ठरू शकते.

निष्कर्ष :

ह्यूनर टेस्ट ही एक उपयुक्त आणि सोपी चाचणी आहे जी नैसर्गिक गर्भधारणेसाठी मदत करू शकते. योग्य वेळी चाचणी करून तिचे निष्कर्ष समजून घेणे आणि आधुनिक तसेच आयुर्वेदिक उपायांचा योग्य समन्वय राखणे गर्भधारणेच्या शक्यतांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.