आई व्हायचय मला भाग ७

गर्भधारणा नियोजनातील चार्टिंग व प्रजनन संभोग: एक आधुनिक आणि आयुर्वेदिक दृष्टिकोन

गर्भधारणा नियोजनासाठी तापमान चार्टिंग
गर्भधारणा होण्यासाठी स्त्रीच्या मासिक पाळीच्या चक्रामधील अंडोत्सर्ग (Ovulation) होणारे दिवस ओळखणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. यासाठी तापमान चार्टिंग ही एक महत्त्वाची आणि वैज्ञानिक पद्धत आहे. अंडोत्सर्गाच्या काळात स्त्रीच्या शरीराचे तापमान सौम्यरीत्या वाढते. ही वाढ बेसल बॉडी टेंपरेचर (BBT) मोजून लक्षात घेतली जाऊ शकते.

आधुनिक काळात अनेक स्त्रिया Excel शीट्स, ॲप्स किंवा हस्तलेखनाद्वारे त्यांचे तापमान आणि शारीरिक बदल नोंदवतात. हे चार्ट त्यांना कोणत्या दिवशी गर्भधारणा होण्याची शक्यता जास्त आहे हे समजण्यास मदत करतात. ही माहिती पुरुष जोडीदारालाही समजावून सांगणे महत्त्वाचे आहे, कारण दोघांचीही भावनिक आणि मानसिक समज एकमेकांशी सुसंगत असली पाहिजे.

प्रजनन संभोग: प्रेम, जबाबदारी आणि विज्ञानाचा समतोल
जेव्हा गर्भधारणा ही प्राथमिक गरज असते, तेव्हा संभोग हा केवळ शारीरिक क्रियेकडे न पाहता, एक जबाबदारी म्हणून स्वीकारला जातो. अनेक पुरुषांना हे तणावदायक वाटू शकते, कारण यामध्ये आत्मिक प्रेम आणि सहजता कमी वाटू शकते. पण लक्षात घ्या, ही एक वैद्यकीय गरज असते आणि याकडे प्रेम आणि समजूतदारपणाने पाहायला हवे.

आधुनिक वैद्यकीय संकल्पनेनुसार, ओव्ह्युलेशनच्या अगोदर २ दिवस आणि नंतर १ दिवस हा "फर्टाईल विंडो" मानला जातो. यामध्ये नियमित संभोग केल्यास गर्भधारणेची शक्यता अधिक असते.

आयुर्वेदिक दृष्टीकोनातून प्रजनन तयारी
आयुर्वेदामध्ये गर्भधारणेसाठी चार प्रमुख गोष्टींचा विचार केला आहे –

1. ऋतू (काल) – योग्य वेळ म्हणजे स्त्रीच्या पाळीचक्राचा अंडोत्सर्ग काळ

2. क्षेत्र (गर्भाशय) – गर्भाशयाची शुद्धता आणि सुसंवाद

3. अंभु (पोषण) – आहार, जीवनशैली आणि रसधातूचे पोषण

4. बीज (वीर्य/अंडाणू) – स्त्री व पुरुष दोघांचे बीज उत्तम असणे आवश्यक

या चार गोष्टी तयार करण्यासाठी पंचकर्म, औषधी, आहारशुद्धी आणि मन:शांती यांचा उपयोग केला जातो.

पुरुषांनी लक्षात घ्यावयाच्या गोष्टी:

• केवळ बायकोच्या गरजेवर आधारित संभोग केल्यास तो एक मानसिक तणाव ठरू शकतो. यासाठी संवाद अत्यंत आवश्यक आहे.

• जर "आज रात्री गरजेचा दिवस आहे" असे सांगितले गेले, तर त्याकडे जबाबदारीने आणि प्रेमाने बघा.

• संभोगात रुचिपूर्णता आणि नवीनता टिकवण्याचा प्रयत्न करा. लैंगिक संबंध फक्त गर्भधारणेसाठी नसून, जोडप्यातील प्रेम दृढ करण्यासाठी असतो हे विसरू नका.

• महिन्यातून दोन दिवस गर्भधारणेसाठी संभोग करणे गरजेचे असले तरी इतर दिवशी आनंददायक सहवासासाठी वेळ देणे हीही नाती टिकवण्यासाठी उपयुक्त गोष्ट आहे.

स्त्रियांसाठी सूचना:

• आपल्या भावना आणि गरजा जोडीदाराशी मोकळेपणाने शेअर करा.

• त्याचबरोबर त्याच्या भावना, थकवा किंवा मानसिक स्थिती समजून घ्या.

• हा काळ केवळ गर्भधारणेचा प्रयत्न नसून, एकत्र येण्याचा आणि नवे नाते घट्ट करण्याचा आहे.

शेवटी:
गर्भधारणा ही केवळ शरीराची प्रक्रिया नाही, ती मनाची, भावनांची आणि संयमाची परीक्षा आहे. आधुनिक वैद्यक आणि आयुर्वेद या दोहोंचा समन्वय साधून, प्रेम, सहानुभूती आणि योग्य माहितीच्या आधारे एक उत्तम प्रवास घडू शकतो.

Dr. Bhushan Kale.

Dr. Smita Kale.

Contact - 9665351355

               - 8888511522