आयुर्वेद: स्वस्थ जीवन का प्राचीन रहस्य

हेमंत ऋतूचर्या – भाग १

हिवाळ्यातील त्वचेसाठी आयुर्वेदिक सल्ला

"आपली त्वचा आपल्या आरोग्याचं प्रतिबिंब असते!"
– आयुर्वेदाचार्य

हिवाळा म्हणजेच हेमंत ऋतू, जो थंडी, कोरडे हवामान आणि वाढलेला वातदोष घेऊन येतो. यामुळे अनेकांना त्वचेच्या विविध समस्यांना सामोरे जावे लागते – जसे की त्वचेचा कोरडेपणा, सुरकुत्या, ओठ फाटणे, टाचांना भेगा पडणे, आणि त्वचेला डागधब्बे पडणे.

तुम्हालाही हिवाळ्यात सतेज, मृदू आणि आरोग्यदायी त्वचा हवी आहे का?

तर मग, आयुर्वेद सांगतो त्वचेसाठी ‘रक्षणात्मक दिनचर्या’ (रूटीन)!

१. साबणाऐवजी नैसर्गिक उपाय वापरा

आधुनिक साबणांमध्ये असलेले कृत्रिम रसायने त्वचेचा नैसर्गिक तेल, ओलावा व स्निग्धता काढून टाकतात.
त्यामुळे त्वचा अधिक रूक्ष, संवेदनशील आणि खाजरयुक्त होते.

 आयुर्वेदिक पर्याय:

• मसूर डाळीचं पीठ: त्वचेचा रंग उजळतो, मृत पेशी निघतात.

• हरभऱ्याचं पीठ: सौम्य स्क्रबिंग, त्वचेला सौम्यता.

• उटणे: विविध औषधी द्रव्यांनी तयार केलेलं, त्वचेसाठी संपूर्ण पोषण.

टिप: चंदन-हळदीच्या जाहिरातीत सांगितलेले सौंदर्य मिळवायचे असेल, तर खऱ्या स्वरूपात हळद, दूध, चंदन यांचा लेप करा – नैसर्गिक परिणाम हमखास!

२. अभ्यंग (तेल मालिश) – हिवाळ्यातील अमृतसार उपाय

"अभ्यंगं च हरिद्यं च सुखायुष्यं बलप्रदम्।"
– चरक संहिता

हिवाळ्यात वातदोष वाढतो, जो कोरडेपणा, सांधेदुखी, त्वचेची लवचिकता कमी होणे अशा समस्या निर्माण करतो.
या सर्वांवर प्रभावी उपाय म्हणजे अभ्यंग – तेल लावणे व मालिश करणे.

 अभ्यंगासाठी उत्तम तेलं:

• तिळाचे तेल (Sesame Oil): उष्ण, वातशामक, त्वचेस पोषण देणारे.

• बादाम तेल: पौष्टिक, मुलायम त्वचेसाठी.

• नारळ तेल: जळजळ, पुरळ कमी करणारे.

 अभ्यंगाचे फायदे:

1. त्वचेला पोषण व स्निग्धता मिळते.

2. वृद्धत्वाची लक्षणं उशिरा दिसतात.

3. डोळ्यांची दृष्टी सुधारते.

4. सांधेदुखी, अंगदुखी कमी होते.

5. शरीर सुदृढ आणि लवचिक राहते.

6. रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.

7. मानसिक ताजेपणा व शांतता लाभते.

8. शरीर सौंदर्य वाढते – "चमकदार त्वचा, झळाळती ऊर्जा".

आयुर्वेदात दररोज अभ्यंग करण्याचा सल्ला आहे, पण हिवाळ्यात तरी आठवड्यातून किमान २-३ वेळा तरी अभ्यंग अवश्य करा.

३. पारंपरिक दिनचर्येचे पुनरावर्तन – दिवाळीपासून सुरूवात

आपल्या पारंपरिक जीवनशैलीत, दिवाळीत अभ्यंगस्नानाची सुरूवात होते, जे वसंत ऋतूपर्यंत (होळीपर्यंत) नियमितपणे करणे हितावह मानले जाते.

या पारंपरिक पद्धतींमागे वैज्ञानिक कारणे आहेत:

• थंड हवामानात त्वचेतील रक्ताभिसरण कमी होते.

• शरीराचे स्निग्धता संतुलन बिघडते.

• वातदोष प्रबळ होतो.

• त्यामुळे नियमित तेल लावल्यास शरीरातील ऊर्जा चक्र सुरळीत चालते.

४. अतिरिक्त आयुर्वेदिक सल्ले – त्वचा आरोग्यासाठी

उपाय	लाभ
गरम पाण्याने आंघोळ, पण फार उकळत नाही	त्वचेचा ओलावा टिकवतो
अन्नात साजूक तुपाचा वापर	त्वचेला आतून स्निग्धता
आहारात तीळ, बदाम, अंजीर, खजूर	ओमेगा फॅटी अ‍ॅसिडस आणि अँटीऑक्सिडंट्स
रात्रभर चांगली झोप	त्वचेचा नूतनीकरण प्रक्रियेस चालना
तुळस, आवळा रस, गोळ्या	रोगप्रतिकारक शक्ती आणि त्वचेला आभा

आयुर्भूषण आयुर्वेदिक फर्टिलिटी व केरळीय पंचकर्म सेंटर

तुमच्या त्वचेसंबंधी प्रश्नांसाठी आणि हिवाळ्यातील संपूर्ण आरोग्यरक्षणासाठी अनुभवी आयुर्वेदाचार्यांचा सल्ला घ्या.

सेवांमध्ये समावेश:

• त्वचारोगांसाठी विशिष्ट औषधोपचार

• अभ्यंग, काया-कळ्य, शिरोबस्ती यासारखे पंचकर्म उपचार

• नैसर्गिक सौंदर्यवर्धक औषधी

• ऋतूअनुसार विशेष उपचार योजना

निष्कर्ष: हिवाळ्यात सौंदर्य आणि आरोग्य हातात घ्या!

हिवाळ्यात त्वचेची काळजी म्हणजे केवळ सौंदर्य नव्हे, तर आरोग्य राखण्याचं महत्त्वाचं पाऊल आहे.
आयुर्वेदाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, आपण शरीराला तेलस्नेह, योग्य आहार, आणि दिनचर्येचा सहारा दिला तर त्वचा दीर्घकाळ तरुण, तेजस्वी आणि निरोगी राहते.

"नैसर्गिकतेकडे वळा – सौंदर्य आणि आरोग्य दोन्ही मिळवा!"
🌿 आयुर्भूषण आयुर्वेद – तुमच्या आरोग्याचा नैसर्गिक साथीदार 🌿

Dr. Bhushan Kale.

Dr. Smeeta Kale.

Contact - 9665351355

               - 8888511522

#AyurvedaForFertility #KolhapurAyurveda #InfertilityAwareness

#DrBhushanKale 

#DrSmeetaKale 

#panchkarmchikistalay 

#ayubhushanayurved 

#infertility

#garbhsanskar

#panchakarma 

#kolhapurIchalkaranji