वीर्य विश्लेषणातील समस्या आणि त्याचे उपाय

 

वीर्य विश्लेषण हे पुरुषाच्या प्रजननक्षमतेचे परीक्षण करण्यासाठी केले जाणारे एक महत्त्वाचे चाचणी आहे. या चाचणीमध्ये वीर्यातील शुक्राणूंची गुणवत्ता, प्रमाण, हालचाल, आणि संरचना तपासली जाते. बऱ्याचदा, पुरुषांना गर्भधारणा करण्यासाठी अडचणी येत असल्यास, डॉक्टर वीर्य विश्लेषण करण्याचा सल्ला देतात. चला तर मग, वीर्य विश्लेषणातील काही सामान्य समस्या आणि त्यांचे उपाय जाणून घेऊ.

1. ओलिगोस्पर्मिया (Oligospermia) - शुक्राणूंची संख्या कमी असणे

ओलिगोस्पर्मियामध्ये शुक्राणूंची संख्या सामान्यपेक्षा कमी असते. सामान्यतः 1 मिलिलिटर वीर्यात 15 दशलक्षपेक्षा जास्त शुक्राणू असावेत. कमी शुक्राणूंच्या संख्येमुळे गर्भधारणा करण्यास अडचणी येतात.

उपाय:

• पौष्टिक आहारात प्रथिने, झिंक, फॉलिक अॅसिड, आणि व्हिटॅमिन C समृद्ध पदार्थांचा समावेश करावा.
• तंबाखू आणि मद्याचे सेवन टाळावे.
• ताणतणाव कमी करण्यासाठी ध्यान, योग किंवा शारीरिक व्यायामाचा अवलंब करावा.

2. अस्टेनोस्पर्मिया (Asthenospermia) - शुक्राणूंची हालचाल कमी असणे

अस्टेनोस्पर्मिया म्हणजे शुक्राणूंची हालचाल कमी असणे. गर्भधारणा करण्यासाठी शुक्राणूंनी योग्य प्रकारे हालचाल करून गर्भाशयात पोहोचणे आवश्यक असते.

उपाय:

• योग्य वजन राखा आणि नियमित व्यायाम करा.
• अँटिऑक्सिडंटयुक्त आहाराचा समावेश करा ज्यामुळे शुक्राणूंची हालचाल सुधारते.
• उष्ण वातावरण आणि अत्यंत घट्ट कपड्यांचा वापर टाळा, कारण यामुळे शुक्राणूंवर विपरीत परिणाम होऊ शकतो.

3. टेराटोस्पर्मिया (Teratozoospermia) - शुक्राणूंची विकृत संरचना

टेराटोस्पर्मियामध्ये शुक्राणूंची आकृती किंवा संरचना योग्य नसते. अशा विकृत शुक्राणूंनी अंडाणूसोबत फलन होणे कठीण असते.

उपाय:

• आहारात भाज्या, फळे, आणि सुकामेवा यांचा समावेश करा, कारण त्यात अँटिऑक्सिडंट्स मुबलक प्रमाणात असतात.
• तंबाखू, मद्यपान आणि अनारोग्यकारक जीवनशैली बदलून निरोगी जीवनशैली अवलंबावी.
• डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन आवश्यक औषधे घ्यावी.

4. अझोस्पर्मिया (Azoospermia) - वीर्यात शुक्राणूंची अनुपस्थिती

अझोस्पर्मिया ही एक गंभीर समस्या आहे ज्यामध्ये वीर्यात शुक्राणूंचे प्रमाण पूर्णतः शून्य असते. ही समस्या सामान्यतः वंध्यत्वाचे एक प्रमुख कारण असते.

उपाय:

• टेस्टिक्यूलर बायोप्सी किंवा तांत्रिक उपचारांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
• हॉर्मोनल असंतुलन असल्यास, तज्ञांच्या मार्गदर्शनानुसार हॉर्मोन थेरपी घ्यावी.
• जीवनशैलीत सुधारणा करून, निरोगी आहार आणि ताणतणाव कमी करण्यावर भर द्यावा.

5. व्हिस्कोसिटी (Viscosity) - वीर्याची घट्टपणा वाढणे

वीर्य अधिक घट्ट असणे हे शुक्राणूंच्या हालचालीत अडथळा आणू शकते आणि फलन होण्याची शक्यता कमी होते.

उपाय:

• भरपूर पाणी प्या आणि शरीर हायड्रेटेड ठेवा.
• डॉक्टरांच्या सल्ल्याने ल्यूब्रिकेशन वाढवण्यासाठी काही औषधे घेऊ शकता.
• अन्नातील फायबर वाढवून पचनसंस्थेचे कार्य सुधारावे.

निष्कर्ष

वीर्य विश्लेषणाच्या चाचणीत आढळणाऱ्या समस्या वेळेवर निदान केल्यास आणि योग्य उपचार घेतल्यास, पुरुष वंध्यत्वावर मात करता येऊ शकते. कोणत्याही समस्या असल्यास, डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन आवश्यक चाचण्या आणि उपचार घ्यावेत. आयुर्वेदिक उपचारांचा अवलंब करून देखील या समस्यांवर मात करता येते.

आयुर्भूषण आयुर्वेदिक फर्टिलिटी सेंटरमध्ये आम्ही अशा समस्यांसाठी वैद्यकीय सल्ला आणि प्रभावी उपचार प्रदान करतो. अधिक माहितीसाठी आम्हाला संपर्क साधा.

आपले आरोग्य आमची प्राथमिकता!

डॉ. भूषण काळे  96 65 351 355

एम एस (प्रसूती स्त्री रोग ), पी एच डी (स्कॉलर ) वंध्यत्व 

डॉ. स्मिता काळे 88 88 511 522

एम डी (पंचकर्म ), केरळ.